Assertiviteit is een essentiële vaardigheid voor effectieve communicatie op de werkplek, maar het wordt vaak verkeerd begrepen. Veel mensen associëren het met het simpelweg kunnen zeggen van ‘nee’, of zien het als een kenmerk van alleen extraverte of dominante personen. Echter, assertiviteit gaat veel dieper en is vooral gericht op het respecteren van zowel je eigen grenzen als die van anderen.
Wat is assertiviteit echt?
Assertiviteit moet niet verward worden met agressiviteit. Het is de kunst van het duidelijk uiten van je gedachten en gevoelens en het bewaken van je persoonlijke grenzen, zonder anderen tekort te doen. Dit vereist veel begrip van je eigen waarden en een bewustzijn van het effect van je woorden op anderen.
Een voorbeeldscenario dat velen van ons kennen: je zit thuis en neemt je voor om geen extra taken meer aan te nemen omdat je agenda al vol is. Maar wanneer je de volgende dag op werk bent en een collega vraagt of je een extra klusje kunt overnemen, zeg je voordat je het weet “ja”. Dit gebeurt omdat we vaak niet geprepareerd zijn op zulke verzoeken, en de vaardigheid missen om op dat moment assertief te zijn.
Het belang van assertiviteit op de werkplek
De impact van niet-assertieve communicatie kan aanzienlijk zijn. Sub-assertiviteit kan leiden tot een situatie waarin je over je heen laat lopen, terwijl agressief gedrag juist de grenzen van anderen kan schenden. Beide gedragingen kunnen bijdragen aan een negatieve werksfeer en moeten daarom vermeden worden.
Tips voor effectieve assertieve communicatie
- Ken en herken je eigen waarden: Reflecteer op situaties die je als succesvol beschouwde en probeer te begrijpen welke waarden daarbij belangrijk waren. Dit kunnen waarden zijn zoals doorzettingsvermogen, oplossingsgerichtheid of stiptheid.
- Bereid je voor op gesprekken: Weet wat je wilt zeggen en oefen hoe je je punt rustig en duidelijk kunt maken.
- Gebruik “ik”-statements: Begin je zinnen met “ik” in plaats van “jij”. Dit helpt om verwijten te vermijden en houdt de focus op je eigen gevoelens en waarnemingen.
- Wees duidelijk over je grenzen en behoeften: Als iemand je vraagt iets te doen wat je echt niet kunt, probeer dan assertief te zijn door alternatieven aan te bieden. Bijvoorbeeld, “Ik kan deze taak nu oppakken, maar dan moet ik een andere taak uitstellen tot volgende week.”
- Beheers je non-verbale communicatie: Een rechte houding, een rustige stem en direct oogcontact kunnen je woorden meer gewicht geven.
- Blijf bij de feiten en vermijd generalisaties: Spreek vanuit je eigen ervaring en vermijd woorden zoals ‘altijd’ of ‘nooit’.
Conclusie
Assertief zijn betekent niet dat je agressief moet zijn en ook niet dat je altijd ‘nee’ moet zeggen. Het gaat om het vinden van een balans waarbij je respect toont voor zowel je eigen grenzen als die van anderen. Door jezelf te trainen in assertieve communicatie, kun je niet alleen je zelfvertrouwen verbeteren, maar ook bijdragen aan een gezondere en meer respectvolle werkomgeving. Assertiviteit is leerbaar communicatiegedrag dat aangepast kan worden aan elke situatie, en dat iedereen kan leren om effectiever te communiceren op een manier die bij hen past. Dus neem de tijd om deze vaardigheden te ontwikkelen en geniet van de positieve veranderingen die het kan brengen in je professionele en persoonlijke leven.
Luister de podcast via Spotify, Apple Podcasts, Soundcloud of Google Podcasts